La Flèche en L’Éléphant zijn de klinkende namen van twee locomotieven die de allereerste passagierstreinrit op het Europese continent vooruit trokken. Die trendsettende rit vond plaats in België, op 5 mei 1835, en reed tussen Brussel en Mechelen. La Flèche et l’Éléphant is een eenmalig event, dat hulde brengt aan die allereerste rit en dat ontwikkeld werd door kunstenfestival EUROPALIA en het Ictus Ensemble. Het publiek wordt uitgenodigd om in Brussel aan boord te stappen van een speciale trein met als bestemming de indrukwekkende Centrale Werkplaats van de NMBS in Mechelen. Speciaal voor dit event opent de NMBS de deuren van deze reusachtige industriële site, waar treinen en hun onderdelen worden verbouwd en hersteld voor het Belgische spoorwegnet. De bezoekers worden uitgenodigd voor een artistieke reis met tal van bijzondere muzikale en (audio-)visuele voorstellingen door hedendaagse kunstenaars die de klank — en beeldenwereld van de trein op een unieke manier interpreteren.

Indien u de trein neemt vanuit Schaarbeek Station

• Gelieve om 17u15 stipt aanwezig te zijn voor de ticketcontrole onderaan de trap van

  perron 3 in station Schaarbeek. Indien u de privétrein mist, kan u niet deelnemen aan het evenement.

• Bij de ticketcontrole zal u ingedeeld worden in 2 groepen (blauw en rood). Voor de organisatie van het evenement is het noodzakelijk dat u bij uw groep blijft. Indien u graag met bepaalde personen in eenzelfde groep zit, dient u zich samen met die personen aan te bieden aan de ticketcontrole.

• Het evenement in de Centrale Werkplaats zal duren tot 21u15.

• Voor diegenen die dezelfde ingelegde trein terugnemen naar Schaarbeek:
  gelieve de groep te volgen naar station Mechelen. De trein vertrekt om
  21u58 stipt vanop perron 11. Aankomst in Schaarbeek is voorzien om
  22u12.

Indien u rechtstreeks naar Mechelen komt (u neemt dus niet de trein vanuit Schaarbeek)

• Komt u toe met de wagen? Via de Motstraat rijdt u de ondergrondse stationsparking binnen.

• Komt u toe met de fiets? Via de Hanswijkvaart bereikt u de overdekte fietsenstalling.

• Gelieve om 18u20 stipt aanwezig te zijn voor de ticketcontrole aan de ingang van de Centrale Werkplaats. Aan de achterzijde van het station in Mechelen, voorbij de laatste sporen, wandelt u (voorzichtig) de fietsostrade op naar links en komt u zo recht op de ingang uit.

• Bij de ticketcontrole zal u ingedeeld worden in 2 groepen (blauw en rood). Voor de organisatie van het evenement is het noodzakelijk dat u bij uw groep blijft. Indien u graag met bepaalde personen in eenzelfde groep zit, dient u zich samen met die personen aan te bieden aan de ticketcontrole.

• Het evenement in de Centrale Werkplaats zal duren tot 21u15.

Tips

• We raden u aan om comfortabele schoenen te dragen; de afstand tussen de
  performances wordt te voet afgelegd. Gelieve zeker geen hakken te
  dragen.

• We raden u aan om de weerberichten te raadplegen: een deel van de performances vinden plaats in openlucht, een deel in weinig verwarmde hangars.

• Op de site van de Centrale Werkplaats mag u zich niet vrij verplaatsen en dient u steeds bij de groep te blijven.

• U voorziet best om iets voor of na het evenement te eten, ter plekke is er geen eet- of drankgelegenheid.

• Het is verboden te roken gedurende het gehele evenement.

Myriam Pruvot: 4 E.M.M.A.s

De performance van deze Franse vocaliste en klankkunstenares begeleidt de treinrit van Brussel naar Mechelen. Pruvot gebruikt de omroepstemmen van de NMBS die we kennen van trein en station om een nieuw verhaal te creëren dat de rit naar Mechelen omtovert tot een bijzonder luisterspel.

Ann Eysermans: Prelude voor 2 diesellocomotieven en harp

Componist, harpiste en ’trainlover’ Ann Eysermans brengt een line-up samen die vreemd kan lijken, maar tegengestelden trekken elkaar aan. Twee machinisten toveren indrukwekkende en nostalgische geluiden uit de HLD 5404 en HLD 6041 locomotieven. Het geluid van vertrekkensklare ijzeren mastodonten, sissende compressoren, bulderende motoren verbergt een uitzonderlijk muzikaal potentieel. De harp zoekt haar plaats in dit geweld met fragiele klanken, solide akkoorden en circulaire patronen om zo een opmerkelijk contrapunt te bereiken in een melodieuze verweving van geluiden.

Ictus Ensemble brengt:

Fritz Hauser: Dreaming Trains / Schraffur (Ictus, studenten en vrijwilligers)

Georg Antheil: Ballet Mécanique

Mario Garuti: Bezel

Gordon Monahan: Speaker Swinging

De Zwitserse componist Fritz Hauser brengt een grote groep vrijwilligers van alle leeftijden samen met studenten en muzikanten van Ictus voor de nieuwste versie van Schraffur. De wonderlijke objecten en bijzondere gereedschappen uit de werkplaats worden massaal tot leven geroepen door ze te krassen, schuren en te wrijven tot er een klankwolk ontstaat, een onvergetelijke soundscape geïnspireerd op het universum van de treinen.

Ictus stelt een eigenzinnige lezing voor van Ballet Mécanique van de Amerikaanse componist George Antheil. In 1924 realiseerde de zelfbenoemde Bad Boy van de muziek de futuristische droom van een "symfonie van machines". Een cohort van akoestische en mechanische piano's (hier vervangen door synthesizers), basdrums, xylofoons, donderende propellers, huilende sirenes, en tenslotte een enorme cluster van elektrische bellen creëren een onwaarschijnlijk klankbad van metaal en motoren. Wij kozen voor de oorspronkelijke, utopische partituur die bij de creatie werd gepubliceerd — de meest wilde en ambitieuze die Stravinsky uitdaagt op eigen terrein (-die van het primitivisme van Noces). Was het interbellum een verheerlijking van de Machine, of een angstschreeuw voor het onafwendbare? Een beetje van beide, allicht, en eigenlijk doet het er niet toe. De pianoakkoorden klinken als gebroken glas, de dissonantie heeft genoeg aan zichzelf, de onvermoeibare herhaling, de bijzondere alchemie van machinale zwaarte en snelheid, maken van dit Ballet Mécanique een volstrekt uniek werk in de geschiedenis van de twintigste eeuw; het overstijgt de neo-klassieke esthetiek en katapulteert het naar een
onvermoed terrein.

Uit de as van Ballet Mécanique verreist Bezel, een stuk van Mario Garuti voor twee Paetzold double bass recorders een futuristisch ogend instrument dat de ademhaling en beweging van de muzikanten blootlegt en lucht (of is het stoom?) laat ontsnappen tot virtuoze muziek.

Speaker Swinging sluit de avond af. Deze kinetische performance van Gordon Monahan werd voor het eerst opgevoerd in 1982. Het is een experiment voor acht ronddraaiende luidsprekers, audio-oscillatoren en lampen, die atletisch in gang gezet wordt door de performers. Monahan inspireerde zich op de fameuze draaiende Lesliespeakers, maar ook op rijdende voertuigen met omroepsystemen, vliegtuigen en andere snel bewegende geluidsbronnen uit de industrie of de natuur. Het akoestische doppler effect, het faseren, vibrato en tremolo zijn fundamenteel voor het werk. Net als het zwoegen en zweten van de performers.

In samenwerking met: Ictus Ensemble, Kunstencentrum nona, NMBS, Centrale Werkplaats Mechelen en ChampdAction